A, B, C Sınıfı Uzmanlar Hangi Sektörlerde Çalışabilir?
İş güvenliği uzmanlığı, tehlike sınıfına göre yetkilendirilmiş üç farklı kategoriye ayrılır: C sınıfı, B sınıfı ve A sınıfı. Bu sınıflar yalnızca bir unvan farkı değil; aynı zamanda hangi sektörlerde çalışabileceğinizi doğrudan belirleyen yasal bir çerçeve sunar.
Peki, hangi sınıf iş güvenliği uzmanı, hangi sektörde görev alabilir? Bu yazıda, Türkiye’de geçerli mevzuata göre uzmanların görev alabileceği sektörleri ve örnek iş kollarını detaylı şekilde inceleyeceğiz.
C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
Yetki Alanı:
- Sadece düşük tehlikeli işyerlerinde görev alabilir.
Görev Alabileceği Sektör ve İşyerleri:
- Eğitim kurumları (okullar, etüt merkezleri)
- Muhasebe büroları, hukuk ofisleri
- Yazılım ve bilişim şirketleri
- Banka şubeleri
- Kamu kurumlarının idari birimleri
- Market zincirleri (küçük ölçekli, ofis yoğunluklu olanlar)
Kimler için uygun:
1. Yeni Mezun Mühendis, Mimar ve Teknik Elemanlar
İSG (İş Sağlığı ve Güvenliği) alanına adım atmak isteyen ve bu alanda kariyer planlayan mühendisler, mimarlar veya teknik personeller için ilk ve zorunlu basamaktır.
C sınıfı belge, düşük tehlikeli işyerlerinde görev alma yetkisi sağlar ve mesleki deneyim kazanmaya olanak tanır.
2. İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında Kariyer Yapmak İsteyenler
Farklı sektörlerde görev almak, zamanla sınıf atlayarak daha riskli alanlarda çalışmak isteyen kişiler için C sınıfı uzmanlık bir kariyer kapısıdır.
Bu belgeyle başlanarak ilerleyen süreçte B ve A sınıfı belgeler alınabilir.
3. Düşük Tehlikeli Sektörlerde Çalışmak İsteyenler
C sınıfı uzmanlar, sadece “düşük tehlikeli” olarak sınıflandırılmış işyerlerinde görev alabilir.
Örneğin:
- Banka şubeleri
- Ofisler
- Yazılım firmaları
- Eğitim kurumları
- Kamu daireleri
Bu tür işyerlerinde çalışmayı tercih eden uzmanlar için C sınıfı yeterlidir ve sektörel uzmanlaşma imkânı sunar.
4. İSG Eğitimi Almış ve Sınavı Başarıyla Geçmiş Kişiler
C sınıfı uzman olmak isteyenler, Bakanlık onaylı bir eğitim programını tamamlamalı ve ÖSYM tarafından yapılan İSG sınavından 70 ve üzeri puan almalıdır.
Bu şartları sağlayan herkes C sınıfı uzmanlık belgesine başvurabilir.
Kısaca Özetlersek:
C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı;
✔ Yeni mezun mühendis ve teknik elemanlar,
✔ Kariyerine İSG alanında başlamak isteyenler,
✔ Düşük tehlikeli işyerlerinde çalışmayı hedefleyenler için ideal başlangıç noktasıdır.dur?
Yeni mezun mühendisler, mimarlar veya teknik elemanlar genellikle bu sınıfla mesleğe başlar.
B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
Yetki Alanı:
- Orta tehlikeli ve düşük tehlikeli işyerlerinde görev alabilir.
Görev Alabileceği Sektör ve İşyerleri:
- Gıda üretim tesisleri (şekerleme, unlu mamuller vs.)
- Lojistik ve depolama firmaları
- Mobilya üretim atölyeleri
- Otomotiv servisleri
- Matbaalar
- Oteller ve büyük restoran zincirleri
- Enerji dağıtım şirketleri
Kimler için uygundur?
İş güvenliği alanında birkaç yıl deneyimi olan ve sektörde daha aktif yer almak isteyen uzmanlar için ideal bir geçiş seviyesidir. Uzmanlar arası geçiş seviyesi ve şartları için ilgili yazımıza göz atın.
A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
Yetki Alanı:
- Çok tehlikeli, orta ve düşük tehlikeli işyerlerinde görev alabilir.
Görev Alabileceği Sektör ve İşyerleri:
- İnşaat sektörü (şantiye, yol yapımı, yüksek katlı bina projeleri)
- Maden ocakları
- Petrokimya tesisleri
- Kimyasal üretim ve depolama alanları
- Ağır sanayi ve metal üretim fabrikaları
- Tersaneler
- Asfalt ve beton üretim tesisleri
- Yüksek gerilim elektrik işleri
- LPG dolum tesisleri
Kimler için uygundur?
Sektörün en riskli alanlarında görev alabilecek bilgi, tecrübe ve belgeye sahip uzmanlardır.
Tehlike Sınıfları Nasıl Belirlenir?
İşyerlerinin tehlike sınıfı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan “Tehlike Sınıfları Listesi Tebliği” esas alınarak belirlenir. Bu listeye göre her işyeri:
- Düşük Tehlikeli
- Orta Tehlikeli
- Çok Tehlikeli
olarak sınıflandırılır.
Türkiye’de işyerleri, faaliyet konularına göre düşük, orta ve çok tehlikeli olmak üzere üç ana gruba ayrıldıktan sonra kriterler belirlenir.
Belirleme Kriterleri Nelerdir?
Tehlike sınıfı belirlenirken şu unsurlar dikkate alınır:
- İşin niteliği ve kullanılan ekipmanlar
- Çalışanların maruz kaldığı riskler
- Kaza ve meslek hastalığı istatistikleri
- Kullanılan kimyasal veya biyolojik maddeler
- Fiziksel ortam koşulları (ısı, yükseklik, elektrik, gürültü vb.)
Her işyeri, NACE kodu adı verilen uluslararası bir faaliyet kodu ile tanımlanır. Bu kod, işyerinin hangi sektöre ait olduğunu ve o sektördeki tehlike düzeyini belirlemede kullanılır.
Örneklerle Tehlike Sınıfları:
| Sektör / Faaliyet | Tehlike Sınıfı |
|---|---|
| Ofis, muhasebe, yazılım firması | Düşük Tehlikeli |
| Lojistik, otel, mobilya üretimi | Orta Tehlikeli |
| İnşaat, maden, kimyasal üretim | Çok Tehlikeli |
Neden Önemlidir?
Tehlike sınıfı yalnızca bir bilgi değildir; işyerinde alınması gereken önlem düzeyini, görevlendirilecek iş güvenliği uzmanının sınıfını, eğitim sıklığını, acil durum planlarının kapsamını ve yasal yükümlülükleri doğrudan etkiler.
Örnek Sektörlere Göre Uygun Uzman Sınıfları
| Sektör | Tehlike Sınıfı | Uygun Uzman Sınıfı |
|---|---|---|
| Yazılım Firması | Düşük Tehlikeli | C, B, A |
| Otomotiv Tamirhane | Orta Tehlikeli | B, A |
| İnşaat Şantiyesi | Çok Tehlikeli | A |
| Elektrik Panosu Montajı | Çok Tehlikeli | A |
| Gıda Üretim Tesisi | Orta Tehlikeli | B, A |
| Üniversite | Düşük Tehlikeli | C, B, A |
İş güvenliği uzmanının sınıfı, yalnızca bir belge değil; çalışabileceği sektörleri belirleyen kritik bir etkendir. Her işyeri, kendi tehlike sınıfına uygun uzman çalıştırmak yasal bir zorunluluktur. Bu nedenle hem uzmanlar hem de işverenler, uzman sınıfı ile sektör uyumunu doğru şekilde değerlendirmelidir.